Interview Renée Nauta: Van oost naar west, van noord naar zuid

Renée Nauta, senior legal counsel bij ING, houdt van geschiedenis en van reizen. Pelgrimsroutes en oude handelsroutes fascineren haar. De zijderoute door Oezbekistan, maar ook het Jacobspad, vlakbij huis.

‘Zijde bestaat al eeuwen. In Romeinse vestingen is Chinese zijde gevonden, want de consuls kleedden zich er graag in. Het was kostbaar en werd ook als betaalmiddel gebruikt. Oorspronkelijk mocht zijde niet uit China worden uitgevoerd. Maar een Chinese prinses smokkelde wat rupsen het land uit, zo wil de legende. Chinese keizers waren dol op paarden uit het westen. Zo kwam de handel op gang. De zijderoute, een netwerk van oude karavaanroutes, verbindt oost en west. Van China en oost-Azië aan de ene kant naar het Midden-Oosten en Europa aan de andere kant.’

‘Handelsstromen brengen altijd andere zaken mee. Kunst, cultuur, religie, maar ook ziekten, zoals de pest, en strijd. Zo verwoestte Dzjengis Khan, de stichter van het groot Mongoolse rijk dat zich rond 1200 uitstrekte van China tot aan de Donau, Samarkand in Oezbekistan. Andere heersers, zoals Timoer Lenk hebben evenwel kunstenaars meegevoerd die de prachtigste gebouwen hebben neergezet. Er is zo veel cultuur in Centraal-Azië, iedereen heeft zijn sporen achtergelaten. Dat maakt die oude routes zo interessant. Pelgrimsroutes zijn ook handelsroutes, en omgekeerd.’

‘Ik heb altijd graag en veel gereisd, onder andere naar Istanbul en Caïro. Toen ik het boek van Peter Frankopan over de zijderoute las, werd ik daardoor gegrepen. Een paar jaar geleden reisde ik door Oezbekistan en Kirgizië en volgde een deel van de zijderoute. Een geweldige reis. Omdat oorlog, onrust in Centraal Azië en COVID verre reizen lastig maakten, ben ik een andere oude route gaan volgen: het Jabikspaad. Dat begint bij wijze van spreken om de hoek, nu ik onlangs naar Friesland ben verhuisd, waar ik ben opgegroeid. Het loopt van St.-Jabik, Sint Jacobiparochie, naar het Overijsselse Hasselt waar het aansluit op andere routes naar het zuiden. Onderweg kom je verschillende Jacobskerken en Jacobsstraten tegen. Begonnen uit historische interesse kreeg ik steeds meer plezier in het volgen van deze weg. Ik ben niet religieus opgevoed, maar wel met de gedachte dat er meer tussen hemel en aarde is.’

‘Het Jabikspaad dateert van rond het jaar 1000. Tegenwoordig zie je de belangstelling voor de route opleven, en dat niet louter uit spirituele overwegingen. Pelgrimeren zorgde er van oudsher ook voor dat volkeren en culturen elkaar leerden kennen en waarderen. Het Jabikspaad is dan ook door de EU uitgeroepen tot de eerste Culturele Route van Europa. Uiteindelijk wil ik tot Santiago de Compostela lopen. Stap voor stap. Ik hoop over een jaar of twee Spanje te bereiken, maar ik wil zeker ook terug naar de zijderoute in Centraal Azië.’