‘AI maakt bedrijfsjuridisch werk complexer en interessanter’
‘AI maakt bedrijfsjuridisch werk complexer en interessanter’
Interview Sebastiaan ter Wee, Deloitte
maandag 21 oktober 2024
Henriette van Wermeskerken
‘Artificiële intelligentie. AI als strategisch instrument voor bedrijfsjuristen’ is de titel van het nieuwe deel in de NGB Reeks, een serie boekjes met praktische informatie en tips & tricks voor NGB-bedrijfsjuristen. Deel X werd geschreven door Deloitte en verschijnt in november van dit jaar. Sebastiaan ter Wee, Partner Digital Regulations bij Deloitte Legal, is een van de hoofdauteurs. Voordat hij eind 2023 naar Deloitte ging was hij bedrijfsjurist. Ook was hij NGB-bestuurslid. Wij spraken hem over dit boek.
Vanwaar de keus voor het onderwerp AI?
Sebastiaan ter Wee: ‘Daar zijn verschillende redenen voor. AI heeft een enorme impact op de wereld. Het is een reis waar we al langer mee bezig zijn. Sinds de opkomst van ChatGPT, nu bijna twee jaar geleden, is AI voor iedereen beschikbaar en benaderbaar. Dat is anders dan bij andere grote ontwikkelingen in de informatietechnologie, zoals cloudcomputing of big-data. Dat zijn zaken waar je kennis, kunde en investeringen voor nodig hebt; weinig mensen zijn er mee bezig behalve dat ze misschien een abonnement op cloudopslag hebben. Maar ChatGPT heeft impact op het dagelijks leven van iedereen. Mijn dochter van acht speelt met AI. Ze maakt er plaatjes mee. Inmiddels zijn de eerste marketingfilms gemaakt met AI. Daar komt geen camera en geen mens meer aan te pas. Je kunt je afvragen wat de toekomst is van de marketing- en filmindustrie.
Ten tweede gaat AI het werk van bedrijfsjuristen ingrijpend veranderen. AI en meer in het bijzonder de Large Language Models kunnen teksten genereren en beoordelen, werk dat traditioneel door juristen wordt gedaan. Dat kan razendsnel en accuraat, maar je moet als jurist wél in staat zijn de uitkomsten van AI te beoordelen. Op waarde, juistheid en volledigheid; je kunt er niet zomaar op vertrouwen. In mijn ogen zal het werk van juristen bij de toepassing van AI complexer en interessanter worden omdat er nog meer oog voor detail en de uitzondering moet komen. . In dit deel van de NGB Reeks beschrijven we o.a. de facetten waar AI nieuwe kansen kan bieden voor juristen , maar we laten ook zien waar de risico’s zitten. Denk hierbij aan het beschermen van Intellectueel Eigendom, de verhouding tot het verbintenissenrecht of grondrechten en de meer ethische uitdagingen die samenhangen met het gebruik van AI.
In de derde plaats willen we laten zien dat AI echt op een positieve manier kan bijdragen aan je werk als bedrijfsjurist, en dat adaptatie nodig is. Want je bedrijf, je interne klant, verwacht snelheid, efficiency en accuraatheid. De afgelopen jaren hebben we gezien dat de bereidheid van juristen om nieuwe technieken te accepteren en processen te automatiseren relatief laag is. Het is mijn verwachting dat juristen het zich niet kunnen veroorloven om AI en AI toepassingen niet te accepteren. Daarvoor is het nu al te disruptief gebleken.
Als vierde en laatste wil ik even kort benoemen dat de EU AI-Act op 1 augustus van kracht is geworden. De introductie van de EU AI Act brengt nieuwe nalevings- en regelgevingsnormen met zich mee waaraan organisaties moeten voldoen bij de implementatie van AI-technologieën. De AI die je gebruikt als juridische assistent moet daarmee mogelijk ook aan verschillende eisen uit deze wet voldoen. Iedereen kan ChatGPT gebruiken, maar niet iedereen kan AI toepassen die betrouwbaar is. Ook hier staan we kort bij stil.’
Neemt AI je creativiteit weg, of word je juist creatiever?
StW: ‘Als je AI goed gebruikt, versterkt het je eigen creativiteit. Het geeft nieuwe impulsen. Natuurlijk moet je de output niet klakkeloos overnemen, maar als basis gebruiken om verder te gaan. Ik denk dat we aan het begin staan van een periode van toename van efficiency én creativiteit, doordat verdere automatisering van wat veel tijd kost zorgt voor een nieuwe focus op wat er echt toe doet. Juristen hebben een kans om de impact van hun werk te vergroten, die moeten we met beide handen aangrijpen.’
Tot nu toe werden de boekjes in de NGB Reeks geschreven door advocaten van grote kantoren. Werken juristen van Deloitte vanuit een andere invalshoek en zo ja, welke?
StW: ‘Deloitte Legal is een volledige juridische dienstverlener zoals een advocatenkantoor dat is. Wat betreft de juridische content en de advisering aan onze cliënten is er geen verschil. Wat wel anders is: wij bieden integrale dienstverlening door een multidisciplinaire samenwerking tussen juristen en niet-juristen, zoals consultants op het gebied van risk, cybersecurity, IT(-strategie), data-science en dus ook AI. Wij brengen wetgeving tot leven in organisaties: we adviseren niet alleen, maar implementeren ook en doen dat samen met andere teams binnen Deloitte. Bij ons zijn advisering en uitvoering dan ook vaak geïntegreerd. Dat zie je ook terug in het boekje, waaraan niet alleen juristen maar ook consultants uit andere disciplines hebben meegeschreven. Er zijn natuurlijk ook dingen die wij niet doen: procederen en cassatie, om maar eens twee voorbeelden te noemen.’
Je was ruim elf jaar bedrijfsjurist bij Aegon, waarvan je drie jaar in het NGB-bestuur zat. Vanwaar je overstap naar Deloitte?
StW: ‘Juist vanwege die multidisciplinaire aanpak en de combinatie van adviseren en uitvoeren. De rechtsgebieden waarmee ik mij als bedrijfsjurist bezig hield, cybersecurity, (data-) privacy en AI, zijn allemaal rechtsgebieden die direct raken aan de business en businessmodellen. Praktisch uitvoerbare wetgeving, die je binnen je organisatie tot leven zal moeten brengen. Ik heb het altijd interessant gevonden om ook samen te werken met andere functies dan de juridische. Denk hierbij aan de Chief Information Security Officer, Chief Data Officer, Chief Technology Officer en hun teams. Ook bij Aegon had ik niet-juristen in mijn team. Zo pasten we nieuwe wetgeving toe en droegen wij bij aan een compliant organisatie. Vroeger deed ik dat alleen binnen Aegon, nu doe ik dat voor veel bedrijven, waardoor de impact van wat ik doe in potentie veel groter is. Daarnaast is het natuurlijk geweldig om veel bedrijven te mogen zien en ze te helpen met de kansen en uitdagingen.’
Wat kunnen we verwachten op het NGB-najaarsseminar op 21 november, waar het boek wordt gepresenteerd?
StW: ‘We hebben een fantastisch programma. Richard Susskind, juridisch visionair en bestsellerauteur, is keynote speaker. Ferd Grapperhaus, managing partner van Deloitte Legal, opent het seminar en we hebben Manuella van der Put, rechter bij het Hof in ’s-Hertogenbosch die komt praten over haar promotieonderzoek over toepassing van AI binnen de rechtspraak De sprekers laten zien hoe AI de juridische functie in zijn volle omvang verandert, en al veranderd heeft. En na het seminar is het boek beschikbaar voor alle NGB-leden. Het is van belang bij te blijven en AI toe te passen. AI leeft breed maatschappelijk, én binnen de juridische functie. Steek je kop niet in het zand. Want wat de impact van AI op het juridische werk precies zal zijn, weet niemand, maar dát het een enorme impact krijgt, is zeker.’
Sebastiaan ter Wee (1984) werd in 2009 advocaat in Brussel en later in Den Haag. In 2015 werd hij bedrijfsjurist bij Aegon, waar hij vorig jaar afscheid nam als Group Chief Privacy Officer en Head of Legal Digital. Sindsdien is hij Partner Digital Regulations bij Deloitte Legal. Sebastiaan woont met zijn vrouw en twee dochters in Rotterdam. |
Lees meer over ‘Artificiele Intelligentie. AI als strategisch instrument voor bedrijfsjuristen’, deel X in de NGB-Reeks (waar je het boek ook kunt bestellen), over de auteurs, over eerder verschenen delen in de NGB-Reeks en over het najaarsseminar op 21 november. |